Gaslighting, een vorm van emotionele manipulatie door partner of ouder.
Gaslighting, een vorm van emotionele manipulatie door partner of ouder.
Gaslighting is een psychologische, destructieve manipulatietechniek waarbij de gaslighter je probeert te overtuigen dat jouw versie van de werkelijkheid niet klopt.
Je denkt waarschijnlijk, ‘zeg ik laat me niet gek maken hoor’, maar dit emotioneel misbruik gebeurt zo subtiel dat diegene die er midden in zit het vaak niet doorheeft.
Wanneer iemand je geloofwaardigheid ondermijnt over je manier van handelen en denken dan begin je te twijfelen aan jezelf, je durft niet meer te vertrouwen op je eigen gevoel, je zelfvertrouwen brokkelt af, ook bij de meest zelfverzekerde vrouwen. Als het op intieme relaties aankomt zijn we allemaal kwetsbaar.
Hoe narcistischer je partner, hoe meer hij vasthoudt aan zijn werkelijkheid. Hij heeft altijd gelijk, hij tolereert geen weerwoord, ook al weet je, je baserend op de feiten dat hij het fout heeft. De gaslighter wil en zal jou overtuigen van zijn gelijk, hij wil de overhand houden, zich machtig te voelen.
Ook narcistische ouders passen gaslighting toe op hun kinderen.
In deze blog hanteer ik de hij-vorm als ik naar een narcist verwijs, een puur taalkundige keuze. Waar ik ‘hij’ gebruik, kun je dus net zo goed ‘zij’ lezen.
Gaslighting verloopt in fases
- In de eerste fase heb je het waarschijnlijk niet eens door. Je partner beticht je van iets of ontkent jouw intuïtie, maar je wijt het aan, ‘hij is moe, hij ziet het gewoon anders…’. Je trekt het je niet aan en je staat er verder niet bij stil. Maar gaandeweg blijf je denken aan wat je partner zegt of beweert, je begint te twijfelen, te twijfelen aan jezelf en het beheerst je gevoelens.
- In de tweede fase ga je in de verdediging. Je wil bewijzen dat hij ongelijk heeft, je hebt de behoefte jezelf te verdedigen. Je bent op zoek naar zijn bevestiging, je hoopt op zijn goedkeuring.
- En dan volgt fase drie: de verwoestende fase. Je blijft hopen op zijn goedkeuring en gaat mee in zijn manier van denken. Het gaslighten gaat van kwaad naar erger. Je voelt je ontgoocheld, droevig, moedeloos, onbegrepen, eenzaam. Je bent je zelfvertrouwen en eigenwaarde kwijt en beseft dat je zijn goedkeuring nooit zal krijgen.
Hoe herken je een gaslighter, signalen
- gedragen zich totaal anders wanneer er anderen in de buurt zijn
- liegen, ook over onbelangrijke dingen
- je bent telkens verbaasd wanneer er een discussie ontstaat en elke keer krijg je te horen dat jij begon
- weerleggen altijd wat jij zegt
- ontkennen wat ze je vertelden om je in verwarring te brengen
- negeren je emoties. Terwijl jij huilend naast je gaslighter in bed ligt valt deze binnen de 5 minuten in slaap
- maken je overstuur en lijken nooit te snappen waarom, ze vinden dat je te emotioneel reageert. Ze genieten van je extreme emoties, dat geeft hen een machtsgevoel jou zo overstuur te kunnen maken
- verwarren je door tussendoor iets aardigs te zeggen
- isoleert je van je familie en vrienden
- schuiven hun verantwoordelijkheid op jou af
- sluiten je buiten, je wordt genegeerd en problemen blijven onbesproken
- hebben nooit spijt en lopen gewoon over je heen
- bagatelliseren alles waar jij waarde aan hecht
- gebruiken hetgene dat jou het liefst is om je te kwetsen, je kinderen bv.
- kleineren je
- vertellen leugens over jou om mensen tegen je op te zetten
- beweren dat jij van alles een probleem maakt
- je voelt je onveilig
Waarom houd je gaslighting in stand?
Het is te pijnlijk om toe te geven dat het je niet lukt om je relatie te verbeteren, het voelt als falen.
Je blijft volhouden, je geeft niet op, je houdt je vast aan een fantasiebeeld, je kijkt onrealistisch naar je gaslighter.
En zolang dat jij nood hebt aan zijn goedkeuring, of als je denkt dat je niet goed genoeg bent, waar kinderen van een narcistische ouder mee kampen, dan blijf je verlangen naar zijn bevestiging om je heel te voelen en blijf je gevangen in die relatie.
Hoe bevrijd je jezelf van gaslighting?
- Ga niet mee in de destructieve woordenwisseling
- Luister naar de standpunten van je gaslighter maar blijf trouw aan je eigen inzicht
- Let op de details van zijn verhaal, schrijf ze eventueel op zodat je de waarheid uit de leugens leert herkennen
- Stop met twijfelen, dat is slecht voor je zelfvertrouwen
- Herover je eigenwaarde, je eigenliefde, voel je weer heel zonder nood aan bevestiging van buitenaf
- Luister naar je intuïtie
- Bespreek je zorgen met iemand die je vertrouwt
- Of maak een einde aan het misbruik en vertrek, maar hou het stil en bereid je voor.
Gaslighting: jouw perceptie wordt geherprogrammeerd
Niet enkel narcisten hebben als doel jou aan jezelf te laten twijfelen, ook sociopaten en antisociale persoonlijkheden passen gaslighting toe op hun slachtoffers.
Gesprekken hebben vaak geen zin, omdat je gaslighter geen empathie kent en louter een psychologische oorlog voert om de relatie te domineren en jouw zelfvertrouwen te vernietigen.
Als je in zo een relatie zit en je wil het emotioneel misbruik stoppen lukt dit enkel als je bereid bent om de relatie te beëindigen of afstand te nemen. Enkel dan zal je de kracht hebben om jouw grenzen te laten respecteren.
Wordt je bewust van jouw rol in het gaslighten. Krijg meer inzicht in het waarom je gevoelig bent voor gaslighten en doorbreekt de machtsdynamiek, ik help je graag daarbij.
Met warme groetjes
Nadja